System dozoru elektronicznego (SDE) – wymagania, zastosowanie, praktyka.

Prawo karne wykonawcze zna wiele instytucji, które umożliwiają skazanemu dokonywanie zmian sposobu wykonywania kary, zarządzanie jej przerwy, czy też odroczenia. W tym artykule postaram się sprecyzować, czym dokładnie jest dozór elektroniczny, zwany potocznie ,,bransoletą”.

Każda osoba, wobec której została orzeczona kara pozbawienia wolności powinna rozważyć staranie się o wykonywanie tej kary w warunkach wolnościowych. System Dozoru Elektronicznego (SDE) jest nowoczesnym, nieizolacyjnym, system wykonywania nie tylko kar, ale także środków karnych i środków zabezpieczających.

Czym zatem jest system dozoru elektronicznego (potocznie zwany bransoletą, bądź w skrócie SDE)?

Objęcie wykonania kary wskazanym systemem polega na zainstalowaniu u osób nim objętych specjalnej bransolety. Urządzenie to   rejestruje, gromadzi, przetwarza, przechowuje informacje o skazanym. Następnie za pośrednictwem szyfrowanego systemu komunikacyjno-monitorującego SDE24 udostępnia wszystkie informacje dotyczące odbywania kary przez skazanego w miejscu stałego pobytu lub w innym wskazanym w harmonogramie odbywania dozoru miejscu, w wyznaczonym czasie. Należy podkreślić, iż gromadzone w ten sposób dane są przekazywane do centralnego sytemu. Do danych w nim zawartych mają dostęp sędziowie oraz zawodowi kuratorzy sądowi.

Dlaczego warto rozważyć wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego (SDE)?

Najważniejszym atutem tego rozwiązania jest fakt, iż nie dochodzi do odizolowania skazanego od świata zewnętrznego, poprzez umieszczenie go w jednostce penitencjarnej. Pomimo faktu skazania, możliwe w takim przypadku jest kontynuowanie względnie normalnego życia. Oczywiście, skazany napotyka pewne ograniczenia.  Pojawia się  chociażby konieczność stosowania się do ustalonego przez Sąd grafiku. Skazany ma określone godzinowo czynności poza domem (np. praca, zakupy, spacer, uczestnictwo we mszy, edukacja, spotkania rodzinne itd.). Należy przy tym wskazać, iż grafik ten może ulegać stosownym modyfikacjom, w zależności od potrzeb, na wniosek skazanego. Pomimo opisanych ograniczeń, jest to bardzo korzystna i wygodna forma wykonywania orzeczonej kary pozbawienia wolności, bądź środka karnego. Jednocześnie warto wskazać, iż bransoleta, którą skazany musi nosić przez cały czas trwania dozoru, nie rzuca się w oczy. Dzięki temu  bardzo często ludzie, z którymi dozorowany ma kontakt, mogą nawet nie wiedzieć, iż korzysta on z tego sytemu i jest osobą skazaną.

Kto może się starać o wykonywanie kary w systemie dozoru elektronicznego (SDE)?

Obecnie warunki oraz tryb orzekania o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w warunkach systemu dozoru elektronicznego zawarte zostały art. 43 la i kolejnych ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 665).

Wskazany powyżej przepis stanowi, iż dozór elektroniczny może zostać wdrożony wobec osoby skazanego, gdy:

1. orzeczona wobec niego kara pozbawienia wolności nie przekracza jednego roku 6 miesięcy albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i któremu do odbycia w zakładzie karnym pozostała część tej kary w wymiarze nie większym niż 6 miesięcy, a także nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 k.k.,(skazanie w warunkach multirecydywy), działanie przestępcze w ramach grupy przestępczej, bądź uczynienie sobie z przestępstwa stałego źródła dochodu,

2. jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary,

3. skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,(mieszkanie własnościowe, wynajmowane, użyczone, socjalne itd.)

4. osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę, (zgoda jest wydawana w formie pisemnego oświadczenia wszystkich pełnoletnich domowników. Należy wskazać, iż przepisy dopuszczają objęcie danego skazanego system dozoru elektronicznego bez takiej zgody. Jest to możliwe, gdy wykonywanie w sposób oczywisty nie wiąże się z nadmiernymi trudnościami dla osób współzamieszkujących.  Ważne jest, aby  naruszenie prywatności tych osób  następowało  w stopniu nieznacznym),

5. odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie możliwości techniczno-organizacyjne związane z wykonywaniem dozoru przez podmiot prowadzący centralę monitorowania i upoważniony podmiot dozorujący oraz warunki mieszkaniowe skazanego.

Zaznaczam, że powyżej wskazane warunki muszą zostać spełnione łącznie.

Dodatkowe informacje

Dodatkowo należy podkreślić, iż z dobrodziejstwa odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego mogą skorzystać nie tylko osoby przebywające na wolności. Przepisy przewidują zastosowanie SDE także dla osób, które zostały już osadzone w jednostce penitencjarnej. Wobec osób przebywających na wolności także możliwe jest udzielenie zezwolenia  na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego.  Pod uwagę brane są względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji. Sąd uwzględnia też inne szczególne okoliczności, jeśli przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.

Odnosząc się natomiast do osoby, która już odbywa przedmiotową karę pozbawienia wolności, przepisy kodeksu karnego wykonawczego wskazują następujące. Sąd penitencjarny może udzielić zezwolenia na odbywanie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej do odbycia części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.

Dozór elektroniczny – o czym należy pamiętać?

Sądem właściwym do złożenia wniosku o wykonywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest Sąd Okręgowy (Wydział Penitencjarny). W przypadku, gdy jako skazany, otrzymałeś wezwanie do stawienia się, celem odbycia orzeczonej kary, a zdecydujesz się na złożenie wniosku o udzielenie zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, pamiętaj o najważniejszym.

Koniecznie złóż także wniosek o wstrzymanie wykonania kary. Najlepszym rozwiązaniem jest, aby we wskazanym piśmie do Sądu dokładnie opisać okoliczności, które w naszej ocenie rodzą konieczność niewykonywania kary. Jest to bardzo ważne dla Twojej sytuacji procesowej. Bez tego wniosku może się zdarzyć, że  Sąd pomimo starania się o SDE, podejmie działania, celem wykonywania kary. Może się wtedy zdarzyć, że przed zakończeniem tego postępowania może dojść do Twojego zatrzymania i osadzenia celem wykonania orzeczonej kary. Taka okoliczność może negatywnie wpływać na rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego z wniosku o dozór elektroniczny.

Artykuł uwzględnia stan prawny na 17 lutego 2024 roku.

 

Kancelaria służy wsparciem na każdym etapie postępowania karnego.  Pamiętaj o tym, że masz prawo do korzystania z pomocy adwokata w każdym stadium sprawy. 

Jeżeli zainteresował Cię powyższy artykuł,  polub moją stronę na facebooku. Zależy mi także na Twojej opinii, bądź pytaniach w zakresie opisanego problemu. Zapraszam także do zapoznania się z propozycją współpracy z Kancelarią w sprawach karnych. Służymy także pomocą  w sprawach w zakresie wykonywania wyroków karnych

Maciej Zieliński

administrator

    3 komentarze

    • Kinga

      Jesli bylo juz
      Panstwo od tego dozoru to znaczy ze bd ta branzoletka? Czy jescze nie wiadomo ?

    • Barbara

      Proszę o kontakt 692197670

      • Maciej Zieliński

        Witam Pani Barbro. W przypadku pytań proszę o kontakt telefoniczny, bądź mailowy za pośrednictwem mojej strony internetowej, pozdrawiam Maciej Zieliński

    Dodaj komentarz

    Verified by MonsterInsights
    Strona korzysta z ciasteczek (plików cookies). Pozostając na stronie akceptujesz ich użycie. Dowiedz się więcej w polityce prywatności lub ukryj ten komunikat. x