Przestępstwo stalkingu

Przestępstwo stalkingu

Uporczywe nękanie, potocznie zwane stalkingiem, jest przestępstwem wprowadzonym do kodeksu karnego  w roku 2011.  Potrzeba taka wiązała się z gwałtownym wzrostem negatywnych zachowań, które jednak nie nosiły znamion znęcania się. W takiej sytuacji, przed zmianami w przepisach, organy procesowe były bezsilne. Przestępstwo stalkingu jest zazwyczaj powiązane z relacją, bądź znajomością popełniającego to przestępstwo oraz pokrzywdzonego. Nieraz stalkerem jest były partner, bądź dawny znajomy, który z tylko sobie znanych pobudek nie chce się pogodzić faktem zerwania kontaktu.

Stalking w kodeksie karnym

Przestępstwo stalkingu, zgodnie z art. 190a §1 i 2 k.k., może być popełnione na dwa różne sposoby. Pierwszą formą takiego działania jest uporczywe nękanie drugiej osoby. Formą drugą jest podszywanie się pod tożsamość innej osoby oraz działanie z jej pokrzywdzeniem.  Aby dokładniej wyjaśnić opisane przestępstwo, należy wskazać przesłanki, jakie pozwalają zakwalifikowanie danego zachowania, jako przestępstwo stalkingu.

Uporczywość działania stalkera

Podstawową cechą zachowania, które w naszej ocenie może być stalkingiem, musi być widoczna uporczywość działania sprawcy. Czym jest wskazana ,,uporczywość”? Ustawodawca ma tu na myśli wystąpienie kilku zachowań, które godzą w wolność psychiczną danej osoby. Obrazuje to, że co do zasady stalking nie może polegać jedynie na jednorazowym zachowaniu sprawcy. Musi być to bardziej ciągły proces, trwający jakiś okres czasu (kilka dni, tygodni, miesięcy). Praktyka pokazuje, że jako zachowania noszące znamiona nękania można uznać między innymi dzwonienie telefonem, domofonem, wysyłanie sms-ów, wysyłanie listów, nachodzenie w pracy, miejscu zamieszkania, śledzenie.

Powyżej wskazana przykładowa lista obrazuje, że w istocie działanie stalkera opiera się na wielokrotnym dokonywaniu czynności, które pojedynczo nie są uznawane za przestępstwo. Właśnie ta wielokrotność (uporczywość) zachowań sprawia, że mamy do czynienia ze stalkingiem.

Odczucia pokrzywdzonego w związku z działaniem stalkera

Drugą cechą przestępstwa stalkingu jest wpływ działania sprawcy na psychikę pokrzywdzonego. Zachowanie sprawcy musi rodzić u pokrzywdzonego obawę o życie bądź zdrowie. Formalnie nazywa się to uzasadnionym poczuciem zagrożenia. Nie chodzi tu o każdą sytuację poczucia zagrożenia, a o zagrożenie obiektywne,  jakie odczuwałaby każda przeciętna osoba, znajdując się w sytuacji pokrzywdzonego w danej sprawie. Wskazana okoliczność wyłącza tym samym subiektywne odczucia danej osoby, która bezzasadnie, irracjonalnie odczuwa lęk, pomimo braku przesłanek ku zaistnieniu takich podstaw. Oczywiście każdy przypadek stalkingu jest indywidualny i wymaga konkretnego przyjrzenia się sprawie.  Bardzo często zdarza się, że na pierwszy rzut oka organy postępowania przygotowawczego odmawiają wszczęcia postępowania właśnie ze względu na brak wykazania wskazanej powyżej. Tym bardziej istotne i ważne jest, aby już od samego początku w sposób zdecydowany wskazywać swoje obawy związane ze stalkingiem oraz opisywać przeżycia towarzyszące bezprawnym zachowaniom.

Przestępstwo stalkingu może przyjąć także formę istotnego naruszenia prywatności u pokrzywdzonego. Nie jest to wprost zdefiniowane pojęcie. W istocie chodzi tu o ingerencję w intymne sprawy danej osoby. Zazwyczaj polega to na groźbie ujawnienia, bądź faktycznym ujawnianiu informacji naszego życia, które można uznać za informacje prywatne.

Przestępstwo stalkingu, jako podszywanie się

Ustawodawca, oprócz podstawowego typu stalkingu, opisanego powyżej, wyodrębnił także przestępstwo podszywania się. Ono także jest traktowane jako stalking, zgodnie z kodeksem karnym. Należy zauważyć, że ten typ stalkingu w głównej mierze odnosi się do czynów popełnionych w internecie. Nie można jednak także wykluczyć popełnienia wskazanego przestępstwa także w prawdziwym życiu.

Definicja ,,podszywania się” nie powinna nastręczać żadnych wątpliwości. Mowa tu oczywiście o wprowadzaniu osób trzecich w błąd, korzystając z wizerunku innej osoby. Popularnym przejawem takiego stalkingu jest założenie nieprawdziwego konta na portalu społecznościowym na rzecz innej osoby. Często w takim przypadku dochodzi także do wykorzystania prywatnych zdjęć i informacji danej osoby.

Jednak samo podszycie się pod inną osobę automatycznie nie powoduje, że mamy do czynienia ze stalkingiem. Organ prowadzący postępowanie, bądź sąd, muszą stwierdzić, że celem działania sprawcy było wyrządzenie określonej szkody pokrzywdzonemu. Mowa tu zarówno o szkodzie majątkowej, jak też osobistej pokrzywdzonego. Tak więc skutkiem takiego działania (bądź też usiłowania) może być  chęć  uszczuplenia naszego majątku. Może to być także próba narażenia naszego dobrego imienia, bądź reputacji, wywołanie negatywnych emocji.

Stalking – zagrożenie karne

Stalking w każdej z opisanych postaci, zgodnie z art. art. 190a §1 – 2 k.k. jest zagrożony taką samą karą. Za przestępstwo stalkingu Sąd może wymierzyć karę do 3 lat pozbawienia wolności. Co bardzo istotne,  art. 190a § 3  k.k. przewiduje zaostrzoną karę.  Jeżeli następstwem stalkingu jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega wówczas karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. Wskazane zaostrzenie jest przewidziane dla najcięższych przypadków, gdy pokrzywdzony zostaje doprowadzony do granic swoich możliwości.

Kancelaria służy wsparciem zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak też sądowego.  Pamiętaj o tym, że masz prawo do korzystania z pomocy adwokata na każdym stadium sprawy. 

Jeżeli zainteresował Cię powyższy artykuł,  polub moją stronę na facebooku. Zależy mi także na Twojej opinii, bądź pytaniach w zakresie opisanego problemu. Zapraszam także do zapoznania się z propozycją współpracy z Kancelarią.