Oskarżenie o oszustwo

Tytułem wstępu

Oszustwo, zwane nadto wyłudzeniem, jest to przestępstwo opisane w art. 286 § 1 kodeksu karnego. Jeśli w Twojej sprawie zostało wobec ciebie skierowane oskarżenie o oszustwo, warto zwrócić uwagę, że jest to przepis rozbudowany, a możliwości jego popełnienia jest bardzo wiele. Dlatego warto zapoznać się z przedmiotowym opracowaniem przestępstwa oszustwa. 

Przesłanki popełnienia oszustwa

Pierwszym niezbędnym elementem działania, które zostało uznane za oszustwo, jest okoliczność podjęcia karalnego zachowania, mającego na celu doprowadzenie innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Osobą, wobec której skierowane jest to działanie może być nie tylko osoba fizyczna, ale także prawna (np. Spółka, bank). Nie jest także konieczne, aby mienie, którego dotyczyło przestępstwo było własnością tej osoby.Wystarczy jedynie, że dana osoba wskazanym mieniem dysponowała.

Drugim elementem  jest konkretne działanie sprawcy, wynikające z art. 286 k.k..  Analiza wspomnianego przepisu pozwala na wyodrębnienie różnych sposobów działania sprawcy: wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu pokrzywdzonego, wyzyskaniu niezdolności pokrzywdzonego do należytego postrzegania dokonywanego działania.

Trzecim elementem niezbędnym dla przypisania oszustwa jest wykazanie okoliczności doprowadzenia osoby pokrzywdzonej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Chodzi tu o sytuację, gdy pokrzywdzony samodzielnie, na skutek jednego z działań sprawcy, dysponuje swoim mieniem. Należy wskazać, że możliwe jest także przypisanie samego usiłowania takiego działania. Jednak w tym przypadku na organach ścigania spoczywa ciężar wykazania, że gdyby nie okoliczności niezależne od sprawcy, to skutkiem jego działania byłoby finalne niekorzystne rozrządzenie mieniem. Jako przykład można wskazać próbę wyłudzenia pożyczki przez osobę x na rzecz osoby y, co finalnie nie dochodzi do skutku z uwagi na fakt, że y jest dłużnikiem i system bankowy odmawia udzielenia kredytu na jego dane.  W takim przypadku teoretycznie można domniemywać, że sprawca zmierzał swoim zachowaniem do uzyskania wskazanego skutku, do czego nie doszło na skutek okoliczności zewnętrznych. Zaznaczam że jest to  przykład bardzo ogólnikowy. W realnym zazwyczaj w przypadku oszustwa pojawia się więcej niejasności oraz wątpliwości, mogących rodzić wątpliwość co do skierowanego zarzutu.

Działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej

Finalnie, organ śledczy musi udowodnić, że działanie sprawcy było w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Chodzi tu o stan psychiczny w momencie podejmowania działania. Popularnym zarzutem jest zarzut oszustwa wobec osób które zaciągnęły pożyczkę w banku/parabanku, a potem jej nie spłaciły. W takim przypadku na policji spoczywa ciężar udowodnienia, że w już w chwili podpisywania umowy dana osoba nie chciała jej spłacać. Jest to często najważniejszy element oszustwa. Jego udowodnienie bowiem wiąże się z wewnętrznym zamiarem sprawcy, który nie zawsze jest widoczny. W tym zakresie organ prowadzący postępowanie/sąd muszą wykazać dowody na okoliczność przedstawionego zarzutu. Samo domniemanie, co do zasady, nie powinno być w tym zakresie wystarczające.

Warto też przyjrzeć się sformułowaniu ,,korzyść majątkowa”. Nie chodzi tu tylko i wyłącznie o zwiększenia majątku sprawcy (lub innej osoby), ale także o zmniejszenie zobowiązań. Mówiąc krótko, chodzi tu o polepszenie się sytuacji sprawcy (lub innej osoby).

Wszystkie opisane powyżej elementy muszą wystąpić łącznie, aby możliwe było przypisanie czynu oszustwa. 

Zagrożenie karne za przestępstwo oszustwa

Ustawodawca przyjął, że oszustwo w trybie podstawowym jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Możliwe jest także surowsze zagrożenie. W przypadku popełnienia oszustwa w związku z mieniem znacznej wartości (a więc powyżej 200 tyś złotych). W takim przypadku  zagrożenie zostało podwyższone i wynosi od 1 roku pozbawienia wolności do lat 10. Istnieje także łagodniejsze zagrożenie wobec stwierdzenia ,,mniejszej wagi” popełnionego oszustwa. W tym przypadku sprawca może podlegać karzę grzywny, ograniczenia wolności, albo jej pozbawienia do lat 2. O przypadkach mniejszej wagi możemy mówić np. gdy czyn dotyczył niewielkiej kwoty. 

Kancelaria służy wsparciem zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak też sądowego.  Pamiętaj o tym, że masz prawo do korzystania z pomocy adwokata w swojej sprawie!

Jeżeli zainteresował Cię powyższy artykuł,  polub moją stronę na facebooku. Zależy mi także na Twojej opinii, bądź pytaniach w zakresie opisanego problemu. Zapraszam także do zapoznania się z propozycją współpracy z Kancelarią.